Đông Trùng Hạ Thảo là sự kết hợp của côn trùng và nấm: mùa đông là côn trùng, mùa hè là thảo dược.
Vào mùa đông, một loại sâu trên núi tuyết nằm ngủ trong đất bị nấm ký sinh hút chất và lớn lên. Đến mùa hè, sâu hết chất và chết, cây nấm cũng đủ lớn khỏe, trở thành thực vật quý với nhiều dưỡng chất có khả năng chữa bệnh.
Đông Trùng Hạ Thảo vừa là cây vừa là con
ĐTHT là hai giai đoạn của một cuộc đời của sinh vật, nó vừa là cây, vừa là con. Chúng có hai phần rõ rệt gồm: Phần dưới là một con sâu và từ đầu con sâu ấy mọc lên một mầm lá. Vỏ bên ngoài ĐTHT là một con côn trùng, nhưng thực chất bên trong lại là một loại nấm.
Đông Trùng Hạ Thảo nuôi cấy mô
Đông Trùng Hạ Thảo khai thác ngoài tự nhiên rất hiếm, do chủ yếu ở độ cao 3.200m thuộc dãy núi Himalaya và vùng Tây Tạng hoặc ở những nơi ẩm ướt trong rừng sâu ở Tứ Xuyên, Vân Nam, Quý Châu, Thanh Hải, Cam Túc của Trung Quốc. Mỗi năm sản lượng Đông Trùng Hạ Thảo thu được rất ít, chỉ khoảng 80kg nên giá bán rất cao, từ 1,1-1,8 tỷ đồng/kg (tương đương 11 triệu - 18 triệu đồng/ 10 gram). Đông Trùng Hạ Thảo trong thiên nhiên đang ngày càng cạn kiệt do khai thác quá nhiều và số lượng không đáp ứng đủ nhu cầu sử dụng.
Nhận thức được tầm quan trọng của ĐTHT, ngày nay, tại nhiều nơi trên thế giới trong đó có Việt Nam, đã tiến hành thử nghiệm nuôi trồng ĐTHT với mong muốn có thể tăng sản lượng, đáp ứng nhu cầu sử dụng ngày càng tăng trong việc chữa bệnh và bồi bổ sức khoẻ.
Tại Việt Nam vài năm gần đây, một số nghiên cứu về việc nuôi cấy ĐTHT của Viện Bảo Vệ Thực Vật, Viện Sinh học Nhiệt đới, Viện Khoa học Lâm nghiệp, Viện Nghiên cứu Khoa học Tây Nguyên đã đạt được một số kết quả nhất định. Tuy nhiên nghiên cứu để có thể đưa vào sản xuất các chế phẩm sử dụng trong thực phẩm chức năng và y học còn nhiều hạn chế do chi phí sản xuất cao, rất ít nơi có thể áp dụng kỹ thuật nuôi cấy tạo ra sản phẩm với khối lượng lớn.
Với 20 năm kinh nghiệm trong việc sản xuất các sản phẩm mới và ứng dụng kỹ thuật nuôi cấy mô phát triển thành các sản phẩm phục vụ sức khỏe cộng đồng, vào năm 2015, Công ty TNHH Vĩnh Tiến đã nuôi cấy mô thành công ĐTHT với chất lượng cao.Trải qua nhiều năm âm thầm nghiên cứu, tìm tòi từ nhiều nguồn, đến nay Vĩnh Tiến đã phân lập được cả hai dòng gen Cordyceps sinensis và Cordyceps militaris. Đây là thành công lớn vì trên thế giới các quốc gia có công nghệ nuôi cấy được ĐTHT chỉ có Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc. Đặc biệt dòng gen Cordyceps sinesis sắp tiệt trủng đứng đầu bảng về giá trị.
Các kết quả phân tích hóa học cho thấy trong sinh khối này của ĐTHT có các hoạt chất sinh học chính như cordycepin, adenosins, cordiceptic acid, hydroxyethyl – adenosine, nhóm hoạt chất HEAA, 17 acid amin khác nhau có D-mannitol, lipid và nhiếu nguyên tố vi lượng (Al, K, Na…), nhiều loại vitamin (trong 100g ĐTHT có 0,12g vitamin B12, 29,19mg vitamin A, 116,03mg vitamin C, ngoài ra còn có vitamin B2 (riboflavin), vitamin E, vitamin K…)
Việc nuôi cấy thành công ĐTHT trong môi trường nhân tạo đã tạo ra sản phẩm với giá rẻ hơn so với ĐTHT trong tự nhiên mà vẫn đảm bảo hàm lượng dưỡng chất quý trong sản phẩm. ĐTHT Vĩnh Tiến đã được kiểm nghiệm có hàm lượng chất Cordycepin đạt 7,746mg/g và hàm lượng Adenosis đạt 0,07mg/g, cao hơn rất nhiều so với các sản phẩm ĐTHT đang bán trên thị trường.
Đông Trùng Hạ Thảo có tác dụng tới các chức năng quan trọng của sức khỏe
Trong y học cổ truyền Trung Hoa và Tây Tạng, ĐTHT được xem là có sự cân bằng tuyệt vời giữa âm và dương, bởi nó vừa là thực vật vừa là động vật, được hình thành vào mùa đông và trưởng thành vào mùa hạ. Do vậy ĐTHT được xem là một vị thuốc quý, có thể chữa được “bách hư bách tổn”.
Y học phương Đông và phương Tây dựa trên những nền tảng khác nhau nên đến nay vẫn còn nhiều điểm chưa thống nhất. Nhưng đối với ĐTHT thì cả hai bên không chỉ cùng nhất trí về tác dụng chữa bệnh tuyệt vời của ĐTHT mà còn bổ sung cho nhau trong việc đưa ĐTHT trở thành vị thuốc quý trong y học: phương Đông phát hiện và đưa ĐTHT vào việc chữa trị hầu hết các loại bệnh, phương Tây kiểm chứng lại những giả thuyết về tác dụng chữa bệnh của ĐTHT của phương Đông bằng thực nghiệm
1. Thanh lọc cơ thể, giải độc gan: Gần như tất cả các nghiên cứu về mối quan hệ giữa ĐTHT và chức năng gan đều cho thấy ĐTHT giúp tăng hiệu quả hoạt động của gan, dùng trong hỗ trợ điều trị xơ gan, viêm gan B, C.
2. Hỗ trợ các bệnh liên quan đến thận: Nhờ khả năng làm tăng nồng độ17-hydroxy-corticosteroid và 17-ketosteroid trong cơ thể nên ĐTHT có thể giúp hỗ trợ điều trị và phục hồi chứng năng các bệnh và triệu chứng liên quan tới thận như suy giảm chức năng thận, tổn thương thận.
3. Hỗ trợ điều trị các bệnh tim mạch, huyết áp: Phân tích hoá học cho thấy ĐTHT có adenosine, deoxy-adenosine, nucleotide adenosine và các loại nucleotide tự do khác giúp giữ ổn định và điều chỉnh rối loạn nhịp tim. Ngoài ra, các digoxin, hydrochlorothiaside, dopamine và dobutamine trong ĐTHT giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của các bệnh nhân suy tim mãn tính, như làm tăng các điều kiện chung về thể chất, sức khoẻ, chức năng tim cũng như về đời sống tình dục.
4. Bổ sung lượng máu cần thiết: bổ sung máu cho cơ thể, hạn chế tình trạng thiếu máu não.
5. Kích thích hệ miễn dịch tăng cường sức đề kháng: ĐTHT có tác dụng kích thích hệ miễn dịch.Từ đó hỗ trợ cho việc điều trị ung thư. Các nghiên cứu lâm sàng được tiến hành tại Nhật Bản và Trung Quốc đã cho thấy các bệnh nhân bị các chứng ung thư khác nhau sử dụng 6 gram ĐTHT mỗi ngày kết hợp với hoá trị có thể làm giảm đáng kể kích thước khối u.
6. Chống mệt mỏi, chống lão hóa: ĐTHT làm gia tăng ATP (Ađênôzin triphôtphat — nguồn năng lượng cho mọi hoạt động của tế bào) và oxy trong cơ thể giúp cho người sử dụng luôn khoẻ mạnh và không bị các triệu chứng mệt mỏi.
7. Tăng khả năng trí nhớ: tăng cường khả năng trí nhớ cho người già, người lao động trí óc, giảm căng thẳng lo âu stress.
8. Giảm lượng cholesterol trong máu: Mặc dù tăng cholesterol trong máu thường không được coi là một bệnh, nhưng nó là dấu hiệu rõ ràng cho thấy cơ thể đã bị rối loạn chức năng trao đổi chất và nguy cơ về tim mạch. ĐTHT đã được kiểm chứng là có tác dụng tốt trong việc làm giảm lượng cholesterol trong máu.
9. Hỗ trợ điều trị rối loạn và suy giảm chức năng tình dục: Từ lâu ở Trung Hoa cổ đại đã sử dụng ĐTHT hỗ trợ điều trị rối loạn và suy giảm chức năng tình dục cho cả nam và nữ, các trường hợp giảm ham muốn, bất lực, vô sinh cho các bệnh nhân kể cả nam và nữ nhằm giúp phục hồi và hỗ trợ điều trị các vấn đề liên quan tới chức năng sinh dục, sinh sản của cơ thể.
10. Hỗ trợ chức năng tiêu hóa: giúp ổn định tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng của cơ thể.